Upadłość (potocznie bankructwo, plajta, krach ) – jest to postępowanie wszczynane w razie niewypłacalności dłużnika, polegające głównie na wspólnym dochodzeniu roszczeń przez wszystkich jego wierzycieli. W prawie polskim upadłość to postępowanie przewidziane w ustawie z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe, prowadzone w stosunku do dłużnika (zwanego w ustawie „upadłym”), który stał się niewypłacalny. Wszczęcie postępowania upadłościowego następuje wskutek ogłoszenia upadłości przez sąd. Dla wszczęcia postępowania upadłościowego wymagana jest zdolność upadłościowa (art. 5-9 pu) oraz niewypłacalność dłużnika (art. 10-12 pu).
Zdolność upadłościowa przysługuje co do zasady przedsiębiorcom (art. 5 pu), którymi są osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne posiadające zdolność prawną (np. prowadzące we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. Od 2009 roku zdolność upadłościową posiadają także osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej – tzw. „upadłość konsumencka”.
Niewypłacalność w rozumieniu Prawa upadłościowego po nowelizacji z maja 2009 roku – zachodzi jeżeli dłużnik nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych (art.11 ust.1 pu).
Wymagalność to stan, w którym wierzyciel ma prawną możność żądania zaspokojenia przysługującej mu wierzytelności (np. wskutek nadejścia terminu świadczenia). Dłużnika niebędącego osobą fizyczną uznaje się za niewypłacalnego także w sytuacji, gdy jego zobowiązania przewyższają wartość majątku, choćby na bieżąco wykonywał swoje zobowiązania. Regulacja ta precyzyjniej definiuje niewypłacalność faktyczną (brak majątku na pokrycie zobowiązań), lecz z uwagi na brzmienie ust.1art.11 pu, w rozumieniu obowiązujących przepisów – niewypłacalność jest tożsama z brakiem płynności finansowej. Dodatkowym warunkiem wszczęcia postępowania upadłościowego jest możliwość pokrycia jego kosztów z majątku dłużnika (art.13 pu). Postępowanie upadłościowe prowadzi się w trybie upadłości likwidacyjnej albo upadłości układowej.
Czym jest upadłość układowa:
Upadłość układowa – jak sama nazwa wskazuje, w trybie postępowania układowego dochodzi do zawarcia układu. Taki układ oczywiście zawierany jest pomiędzy dłużnikiem (przedsiębiorstwem niewypłacalnym) i wierzycielem. Aby można było przeprowadzić takie postępowanie, dłużnik ma obowiązek wykazania (uprawdopodobnienia) że wszyscy jego wierzyciele dzięki temu postępowaniu zostaną zaspokojeni w znacznie większym stopniu aniżeli w przypadku postępowania upadłościowego obejmującego likwidacje majątku dłużnika. Jednak to nie wszystko. Także postawa (zachowanie)dłużnika musi jednoznacznie wskazywać, że jest on w stanie dotrzymać układu. Upadłość układowa jest korzystną formą upadłości z punktu widzenia niewypłacalnego przedsiębiorstwa, ponieważ w takim przypadku dłużnik nadal może kontynuować prowadzenie działalności gospodarczej bez względu na toczące się postępowanie. Fundamentalnym warunkiem zawarcia układu jest jego zaakceptowanie przez wszystkich wierzycieli (odbywa się to w formie głosowania) a następnie zatwierdzone przez sąd.
Czym jest upadłość likwidacyjna?
Upadłość likwidacyjna - ta forma postępowania upadłościowego ukierunkowana jest na sprzedaż majątku niewypłacalnego przedsiębiorcy. Dzięki środkom finansowym uzyskanym ze sprzedaży majątku dłużnika, zaspokojone zostaną roszczenia wierzycieli. Cały proces sprzedaży jest dość skomplikowany i składa się na niego szereg czynności. Wpierw majątek przedsiębiorstwa zostaje zabezpieczony i poddany pod zarząd wyznaczonemu syndykowi masy upadłościowej, który dokonuje odpowiedniego spisu inwentarza wraz z oszacowanie całej masy upadłości. Już w tym momencie, dłużnik traci możliwość decydowania o swoim majątku i nie ma wpływu na swoją firmę. Następnie syndyk sporządza plan likwidacyjny, w którym szczegółowo opisuje, jak będzie odbywała się sprzedaż majątku upadłego. Warto mieć na uwadze, iż jeszcze przed rozpoczęciem całego procesu likwidacji, syndyk może sprzedać ruchomości, jeśli potrzebne są środki na pokrycie kosztów postępowania. Z uwagi na nieodwracalne i dość radykalne rozwiązania, upadłość likwidacyjna przeprowadzana jest wówczas, gdy wszystkie inne dotychczasowe działania niewypłacalnego przedsiębiorcy nie dały stosownych podstaw dla jego wiarygodności w funkcjonowaniu na rynku oraz rzetelności przy wykonaniu układu.
